In
sommige spelen is het nodig een bericht over te brengen naar een
deel van je ploeg. Het is daarvoor misschien nodig door het kamp
van de tegenstrever te dringen. Wanneer de drager van het bericht
verrast wordt, mag de andere ploeg het bericht dus niet ontcijferen.
Daarom gebruikt elke ploeg een alfabetsysteem dat enkel door de
eigen leden ontcijferd kan worden. Het zijn dus geheime verbindingen,
hetzij door tekens die anderen niet kennen, hetzij door het gebruik
van normale letters en cijfers (uiteraard in een andere combinatie
dan de eigenlijke boodschap). Er zijn duizend en één manieren
om een boodschap te coderen en het is zeer makkelijk om zelf een
geheime tekenreeks te ontwikkelen. Hieronder vindt je enkele veel
gebruikte manieren in het VNJ.
Morse :
Dé klasieker bij uitstek, het morse schrift. Morse bestaat uit
2 soorten tekens, nl. een streep (-) en een punt (.). Een unieke
combinatie van punten en strepen symboliseert telkens een letter.
Dit is handig daar je via allerhande methodes (licht, geluid,
gebaren, …) de punten en strepen kunt voorstellen (kort = punt,
lang = streep) waardoor het in vrijwel alle omstandigheden bruikbaar
is.
Hieronder heb je de mogelijkheid om een berichtje eenvoudig
naar morse om te zetten. Type je tekst in het vakje "Om te zette
tekst" en druk op de knop "Zet om". De morse-code verschijnt
vervolgens in het vakje "Gecodeerde tekst". Elke letter wordt
gescheiden door een "/", elk woord door "//".
LET OP : Speciale tekens ( , . ! ? & " # enz.) worden weergegeven
d.m.v. een vraagteken. Hoofdletters en cijfers zijn toegelaten.
Je kan met "knippen" en "plakken" de morse-code naar je tekstverwerker
kopiëren. (Selecteer alles met je muis en rechterklik in het
vakje gecodeerde tekst. Kies copy en "plak" ( = ctrl
+ v ) vervolgens alles in je tekstverwerker.)
Erg
handig om morse te ontcijferen is de morse-molen. Deze
morse-molen bestaat uit twee delen. Een deel met alle tekens die
met een punt beginnen en een deel met alle tekens die met een
streep beginnen. Om het teken te achterhalen kies je gewoon de
juiste morse molen en ga je stap voor stap verder (je vult je
morse combinatie in) en zo volg je de goede weg totdat je bij
je juiste karakter uitkomt.
Een
voorbeeld zal veel duidelijk maken.
We nemen bv. het woord VNJ.
In morse ziet dat er zo uit :
...-/-./.---/
We beginnen met de eerste letter : ...- We kiezen het
tweede deel van de morse-molen want de combinatie begint met
een punt. Het tweede karakter van de combinatie is ook een punt,
dus we schuiven 1 plaats naar rechts op. Het derde karakter
van de combinatie is eveneens een punt dus we schuiven nog een
keer naar rechts op. Het laatste karakter van de combinatie
is een streep, dus we moeten schuin rechts naar beneden. We
komen bij de V uit.
De tweede letter is : -.. We kiezen deze keer het eerste
deel van de morse-molen want de combinatie begint met een streep.
We schuiven naar rechts op, want het laatste karakter is een
punt. We zijn bij de N aanbeland.
De laatste letters is : .--- We kiezen het tweede deel
van de morse-molen (.). We gaan 1 plaats naar beneden (-), we
gaan nog een plaats naar benden (-) en gaan nog een plaats naar
beneden (-). De hele combinatie is ingevuld en we zijn bij de
J terecht gekomen. Dus de oplossing is : VNJ
Zoals je ziet is deze methode zeer simpel zodat zelfs jongkerels
en meeuwen
(10j-14j) reeds vlot een boodschap kunnen ontcijferen. Probeer
een groot
"geheim-schriften" spel in elkaar te steken, je zal zien, de
nieuwsgierigheid van de leden zal van je spel een topper maken
!
Hieronder heb je de mogelijkheid om een morse bericht naar
gewone tekst om te zetten. Zorg er voor de morse die je ingeeft
voldoet aan de afspraken van morse ! Elke letter wordt gescheiden
door een "/", elk woord door "//". Plaats geen andere tekens
dan een . , -, of een / aangezien dit niet verwerkt wordt en
een ? oplevert in de oplossing (mogelijk is zo tevens een letter
niet doorgekomen indien het onbekende teken niet gescheiden
is van die letter. vb : 2. -> geeft een ? Het . wordt niet
vertaald naar een "e" omdat het hele deel 2. aanzien
wordt als een morse letter)
Schaakbordschrift
(BLIJF TROUW) :
Ook veel gebruikt is het schaakbordschrift, beter gekend als
de BLIJF-TROUW sleutel. Het VNJ gebruikt meestal de twee sleutelwoorden
BLIJF en TROUW, maar uiteraard kan je zelf twee andere sleutelwoorden
invullen. Een cijfercombinatie is ook mogelijk (dus 01234 en
56789).
Het schaakbordschrift werkt als volgt : Je kiest twee sleutelwoorden
waarin geen dubbele letters in voorkomen en die geen letters
gemeen hebben (later volgt het waarom). Het eerste woord plaats
je horizontaal, het tweede vertikaal. Als je nu horizontaal
en vertikaal lijntjes trekt krijg je 25 vakjes waarin je het
alfabet plaatst. OPGELET : de letter Q sla je over !!! (Er zijn
nl. maar 25 vakjes en het alfabet telt 26 letters). Elke letter
van het alfabet kan gevormd worden door een combinatie van twee
letters uit de sleutelwoorden. Als je de letter op het kruispunt
van een rij en een kolom wil omzetten naar een geheime code
dan kijk je in welke rij en welke kolom deze letter staat.
Waarom twee sleutelwoorden die onderling geen letters gemeen
hebben en waarin geen dubbele letters voorkomen ? Stel bv. de
twee sleutelwoorden ROMEO en JULIA. JULIA is in orde, maar ROMEO
bevat twee O's. Vul in het programmaatje ROMEO en JULIA eens
in (om het alfabet en de sleutel te kunnen zien). Neem bv. het
woord "GANS". Als we dit omzetten naar geheimschrift krijgen
we : OURJELMI. Wanneer we dit terug naar gewone mensentaal willen
vertalen dan zitten we vast bij de combinatie van 2 karakters
die de eerste letter voorstellen, OU. Als we naar de sleutel
kijken dan staat OU zowel voor een G als voor een J, wat natuurlijk
onmogelijk is. Nemen we de woorden KOETS en MARKT (K en T komen
in beide woorden voor) dan is er in principe niets aan de hand.
Er kan alleen verwarring ontstaan wanneer we de letter V (=KT)
en T (TK) vormen. Aan de hand van de unieke letters kan men
zich nooit vergissen door met het verkeerde sleutelwoord te
beginnen (Dus beginnen met de K van MARKt i.p.v. met de K van
KOETS => dan wordt KT = T en TK = V) Ook hiervoor is er een
klein programmaatje beschikbaar dat de geschreven tekst omzet
naar geheimschrift. Hoofdletters worden aanvaard, cijfers en
speciale tekens ( , . ! ? & " # enz.) kunnen niet omgezet worden
en worden weergegeven d.m.v. een vraagteken. Ook hier kan je
je geheimschrift "knippen" en "plakken" naar je tekstverwereker
(rechtermuisknop nadat je alles geselecteerd hebt en op copy
klikken).
TIP: als je letters gebruikt als sleutelwoord dan gebruik je
best allemaal hoofdletters, dit is veel duidelijker.
Hoekschrift
of tralieschrift :
Een derde frequent gebruikte methode in het VNJ is het gebruik
van het hoekschrift (ook wel tralieschrift genoemd). We tekenen
twee vierkanten met uitlopende zijden en twee grote X-en. We
plaatsen het alfabet in de vrijgekomen vakjes (zie tekening).
LET OP : zorg ervoor dat je de letters bij de X-en juist plaatst.
Vele mensen hebben de neiging om deze letters onderling te wisselen.
Een trukje om ze altijd op de juiste plaats te schrijven : je
vult de letters in zoals je een tekst leest, je begint van boven
en je vult in van LINKS NAAR RECHTS. Dus de S van boven, dan
links - midden de T (en niet rechts-midden), rechts-midden de
U en vanonder de V. Je doet hetzelfde met de letters W, X, Y
en Z. Bij het tweede vierkant en de tweede X zet je een punt
in elk vakje, zodat alle vakjes uniek zijn. Het geheimschrift
wordt gevormd door het vakje na te tekenen waar de desbetreffende
letter instaat (al dan niet met het punt). Het voorbeeld zal
wel voor zich spreken.
Door de complexiteit van dit geheimschrift is het voorlopig
(nog ?) niet mogelijk om een codeer-programmaatje aan te bieden.
Reacties met een oplossing voor dit probleem zijn altijd welkom
!
Het horizontaal/verticaal schrift
:
Het horizontaal/verticaal geheimschrift is niet een van de gemakkelijkste
geheimschriften, maar eenmaal je het systeem door hebt kan je
vrij snel een boodschap zeer goed versleutelen en ontsleutelen.
Je schrijft je de tekst die je wil versleutelen op, en i.p.v.
een spatie zet je een
*-tje. Vervolgens kies je een afbreek getal. Met dat getal bepaal
je om de hoeveel letters je een nieuwe kolom gaat beginnen (zie
verder).
Alles zal duidelijk worden met een voorbeeld.
Neem nu de bevoorbeeld de zin : "morgen om acht uur aan de kerk."
Met * i.p.v. spaties wordt dit : morgen*om*acht*uur*aan*de*kerk.
Als afbreek getal kiezen we 5. Nu schrijven we de eerste 5 letters
onder elkaar (dus in dezelfde kolom), vervolgens doen we hetzelfde
met de volgende 5 letters, enz. tot alle letters op zijn. We
vullen de laatste kolom op met * indien nodig.
m
n
a
u
a
*
.
o
*
c
u
n
k
*
r
o
h
r
*
e
*
g
m
t
*
d
r
*
e
*
*
a
e
k
*
Als we nu alle rijen achter elkaar plaatsen (dus alles aflezen)
krijgen we : mnaua*.o*cunk*rohr*e*gmt*dr*e**aek*
Passen we nu dezelfde techniek toe op bovenstaande zin, maar
met als afbreek getal het aantal letters gedeeld door het eerste
afbreek getal (35 : 5 = 7 -> visueel is dit het aantal kolommen)
dan krijg je terug de zin : morgen*om*acht*uur*aan*de*kerk.****
Vergeet dus niet het JUISTE afbreek getal mee te geven om de
boodschap te ontcijferen !!
Ook hiervoor is een programmaatje beschikbaar. In tegenstelling
tot de vorige programmaatjes zijn nu wel alle tekens toegelaten.
Je kan de oplossing "knippen" en "plakken" naar je tekstverwerker
(rechtermuisknop nadat je alles geselecteerd hebt en op copy
klikken).
